Vochtproblemen bij chrysantenkwekerij R. & A. van Kester verleden tijd door de Airmix
Het realiseren van een gelijkmatig klimaat met een acceptabele luchtvochtigheid kan weleens een uitdaging zijn. Ook met twee of zelfs drie schermen ontstaan situaties waarin het instrumentarium van een teler tekortschiet. In 2015 ontwikkelde Van der Ende Group de Airmix, een slimme oplossing die droge, koude lucht van boven het scherm gecontroleerd de kas in brengt. Waar de ene teler de Airmix een uitkomst vindt om in de zomer te kunnen koelen onder een gesloten doek, gebruikt René van Kester het systeem juist ook in de winter. ‘Het geeft heel veel rust, dat weet ik wel.’
De Airmix bleek het antwoord op een probleem waar veel telers wereldwijd mee worstelen: sluit het doek en de temperatuur en de luchtvochtigheid in de kas gaan uit de pas lopen met het ideaalplaatje. Een kier trekken in het schermdoek was het enige alternatief. Die oplossing had ook een keerzijde: koudeval onder het scherm, en daarmee een ongelijkmatig kasklimaat dat productieverschillen in de hand werkt. Dat de tuinbouw op die innovatieve oplossing zat te wachten, blijkt wel uit het aantal hectare dat inmiddels is voorzien van de Airmix: ruim 300, sinds de eerste installatie in 2016.
De Airmix is een ventilator met modulerende kleppen die koude en droge lucht van boven het scherm aanzuigt. Die wordt gemengd met de warme, vochtige lucht in de kas. De ventilator verspreidt de gemengde lucht egaal door de teeltruimte. Door de koppeling met de klimaatcomputer bepaalt het systeem automatisch de juiste verdeling tussen de horizontale en verticale hoeveelheid lucht die wordt aangezogen. De Airmix is er niet alleen om te ontvochtigen, maar ook om te koelen. Het systeem kan ook worden ingezet als reguliere luchtcirculatieventilator.
Vochtproductie
Op het bedrijf van R. & A. van Kester aan de Heulweg in Kwintsheul staat het ras Baltica Wit op 4,6 hectare. In de snijchrysanten doen klimaatuitdagingen zich vooral in de winter voor. ‘We weten als telers op allerlei manieren steeds meer groei te creëren. Maar door die groei gaat het gewas zoveel vocht produceren dat je het niet meer goed afgevoerd krijgt onder het gesloten scherm. Het gewas wordt dan te weelderig, te kruidachtig. En dan ga je een oplossing zoeken’, zegt René van Kester.
Telersvereniging VannoVa
Die oplossing zocht René bij collega-telers van onder andere telersvereniging VannoVa. ‘In de chrysantenteelt hebben we o.a. te maken met Japanse roest. Ervaring leert dat met de juiste inzet van de Airmix de Japanse roest vrijwel niet optreedt. Zo krijg je links en rechts wel advies en je haalt ook het een en ander uit vakbladen’, zegt René, verantwoordelijk voor de teelt. Inmiddels is het bedrijf van René en André versterkt met de volgende generatie, Bart.
‘Systeem finetunen naar de wensen van de klant’
Op het bedrijf functioneert het systeem nu sinds een aantal maanden. Boekestijn Elektrotech in De Lier is de deskundige partner die het installeerde. ‘In het begin was het nog geen succes’, zegt Bart eerlijk. ‘Het is altijd een beetje zoeken: wat wil je als teler? Ook voor onze computerleverancier Hoogendoorn was het een kwestie van optimaliseren. Iedereen heeft er weer zijn eigen gedachten over. Begin december vorig jaar hebben we allemaal de koppen bij elkaar gestoken. In samenwerking met Boekestijn en Delphy hadden we het snel voor elkaar. Vanaf 10 januari hebben we niets meer veranderd aan de basisinstellingen.’ Die situatie is herkenbaar: de werking van de Airmix moet nauwkeurig op de bedrijfssituatie worden toegesneden. Elke situatie is anders, en ook de wensen en doelen van de teler spelen een rol in de finetuning van het systeem.
Vocht goed beheersen
Hoewel het bedrijf nog geen half jaar ervaring heeft met de Airmix, is het oordeel van René over het innovatieve concept heel positief. ‘We kunnen het vocht nu goed beheersen en je hebt een normale temperatuurverdeling in de kas. Je hoeft geen kieren meer te trekken in het doek. We zijn op 1 november gaan draaien, dus ik heb nog geen beeld van het hele jaar. Maar als de instellingen eenmaal goed staan geeft de Airmix heel veel rust in de winter, dat weet ik wel.’
Ook oplossing voor lichtemissie
‘We zien steeds meer telers die moeite hebben om te ontvochtigen en het klimaat gelijkmatig te houden. Dat was ook de vraag waarmee René van Kester ons benaderde. Hij had van collega-chrysantentelers gehoord over de Airmix en kwam bij ons met de vraag of het ook op hun bedrijf toepasbaar zou zijn’, zegt Rob van Hulzen van Van der Ende Group. Als accountmanager én Airmix-specialist constateert hij een groeiende vraag naar een systeem dat twee vliegen in één klap slaat. Of eigenlijk drie: lichthinder tegengaan. Ook door wettelijke maatregelen moeten telers de emissie van assimilatiebelichting in de nacht beperken. Dankzij de Airmix kan het scherm onder de belichtingsinstallatie gesloten blijven met behoud van het optimale klimaat.
